Cezayir Turizm Bakanlığı’na sunulan bu araştırma ve fikir projesi, Cezayir’in herhangi bir kıyı şeridine uyarlanabilecek esneklikte bir tatil köyü kurgusudur. Yerleşme, 1000 evlik tatil köyü kullanıcılarının tüm gereksinimlerini karşılayacak şekilde, kendine yeten bir kurgu içinde programlanmıştır. Planlamada kullanılan 3.70 x 3.70 metrelik modülasyon ölçüsünün türetilmesiyle farklı konut tipleri oluşturulur. Yerel özellikler dikkate alınarak, her tatil evine ait bir iç bahçe öngörülmüştür. Kıyı çizgisine paralel yatay eksen konaklama ünitelerini barındırır. Sosyal gereksinimleri karşılayan merkez üniteleri barındıran, kıyıdan içeriye doğru gelişen dikey eksen, yerleşmenin omurgasını teşkil eder. Kıyıdan herkesin azami yararlanması gözetilerek kurgulanan kıyı gezi yolunun (promenad), merkez omurganın denize açıldığı kesiminde oluşturduğu ana meydan, yerleşmenin en cazip karşılaşma mekanıdır. 8-12 konut biriminden oluşan bir konaklama grubunun 4’ü biraraya gelerek bir konaklama ünitesini oluşturur. 40-45 konutu (240-290 kişi) içeren bu ünite tatil köyü içindeki en küçük organize birimdir. Bu üniteler istenilen kapasiteye göre çoğaltılır. Planlama ilkeleri doğrultusunda araziye uyarlanan projede, doğal yapının etkin olması ve sonuç olarak birbirinden farklı yerleşmelerin ortaya çıkması istenmiştir.

1981 yılında hazırlanan rapordan…
…Tatil köyü, Cezayir’in herhangi bir yerinde, örnek olarak kıyı şeridi üzerinde öngörüldü. Bu fikir projesi bir ilkeler dizisi olup, herhangi bir araziye belirli bir ön çalışma ile adapte edilecek esnekliğe sahip. Tatil köyü değişik alanlardaki 1000 tatil evinde oturacak, yaklaşık 5000 kişinin tüm tatil gereksinimlerini çağdaş turizm planlama konseptlerine uygun olarak karşılayacak şekilde ve en ince ayrıntıya kadar programlandı…

Tatil Köyü Mimari ve Şehircilik Tasarım ve Planlama İlkeleri
Doğal çevre, arazinin fiziki yapısı, sosyo-kültürel özellikleri ile, kullanış amacı ve yapı teknolojisi tatil konutlarının (konaklama birimleri) planlanmasında esas alınan prensiplerdir. Her tatil evine ait bir iç avlu-bahçe ile, konutların iç mekan organizasyonları çözümünde yerel özellikler dikkate alındı. Konut tipleri üzerinde yapılan mimari çalışmanın özelliği, tatil köyünün yerleşeceği arazinin doğal-fiziki yapısına uyarlamaları yapılacak nitelikte birer prensipler önerisidir. Seçilen yapı malzemesi (50 cm. genişliğinde ytong plak) ve tekniğinin geliştirilmesiyle elde edilen 3.70×3.70 m.’lik ölçü modülü, tüm planlama için (kapalı ve açık alanlar dahil) kullanıldı. Bu modülasyonun üretilmesiyle, çeşitli talepleri karşılayacak konut tipleri planlandı. Bu aşamada önerilen konut tipleri;
A 41.10 m2 C 68.50 m2
A’ 41.10 m2 D 82.20 m2
B 54.80 m2

Her konut tipinde, oturma-yemek yatma odaları ile mutfak, banyo-WC vardır. Yatak odası sayısı konut tiplerine göre farklı ele alındı.

Tatil Köyü Yerleşme Planı İlkeleri
Organize bir tatil köyü yerleşmesinde ana unsur konaklama üniteleridir. Ünitelerin çevre ile ilişkilerini kuran, gereksinimlerini karşılayan, eğlence hizmetleriyle bütünleşen merkez üniteleri, yerleşme panlamasında ikinci unsur olmakla birlikte, yerleşmenin omurgasını teşkil ederler. Birbirlerinden ayrı düşünülmeyen bu iki unsurun mekan içindeki gelişimleri iki aks üzerinde oluşur. Arazi doğal kıyı çizgisiyle paralel bir gelişim gösteren ve konaklama ünitelerinden oluşan yatay aks, bu kullanış alanlarının kara ve deniz yolu ile bağını kuran konaklama ünitelerine eşit mesafelerde düşey olarak gelişen merkez üniteleri aksıdır.

Tatil köyü ünitelerinin mekan içindeki dağılımları, bu ünitelerin birbirleriyle ilişkileri, taşıt ve yaya yolu ağı, fiziki ve doğal çevre planı ile yerleşme planı, kıyıdan maksimum yararlanma temel prensibiyle kurgulandı. Bu kurgu, genel ilkeleri belirlerken, tatil köyünün yerleşeceği araziye uyarlanmasında, çevre koşulları, arazinin topoğrafyası ve doğal yapısı etkin olmakta, sonuç olarak birbirinden farklı özelliklerde yerleşme düzeni şemaları ortaya çıkmaktadır.

…Tatil köyü kapasitesi ne ölçüde olursa olsun, değişmeyen temel unsurlar, konaklama üniteleri, merkez tesisleri, teknik servisleri, kıyı kullanışı gibi birbirleri ve çevreyle olan ilişkileridir…

Konaklama Üniteleri
Farklı talepler ve aile büyüklüklerinin gereksinmelerine cevap verecek nitelikte önerilen konaklama birimlerinin en küçük toplu grubu, konaklama birimlerinin en küçük toplu grubu, konaklama grubu olarak belirtilmiştir. 8-10-12 konut biriminden oluşan bu grubun 4 adedi bir araya gelerek konaklama ünitesini oluşturur. 40-45 adet konut, yaklaşık 240-290 kişilik bir yerleşmedir. Bu ünite tatil köyü içindeki en küçük organize gruptur. Üniteye hizmet veren bir servis ve üniteyi belirleyen simgesel bir küçük kule, bir meydan, çeşme ve sokaklar yerleşme düzeninin temel planlama unsurlarıdır. Bu elemanların arazinin fiziki yapısına bağlı olarak mekana yerleştirilmeleriyle elde edilecek doku, bir yanda çağdaş gereksinmeleri karşılayacak mekanlar, kısa sürede bunların üretimini sağlayacak teknoloji, diğer yanda yerel özellikler içeren planlama unsurlarının bütünleşmesiyle geliştirilecek yapay gelişim, mevcut çevreyle uyum sağlayacaktır. Bu ünitelerin çoğaltılmasıyla istenilen kapasitede tatil köyü programlanacaktır. Ünitenin esnek olan yerleşme planı dokusu da, değişik nitelikli araziler üzerine uyarlamaya olanak verecektir. Bu tür bir planlama dokusu, zaman içinde yeni ve farklı teknolojilerin uygulanmasına da olanak verecektir.

Merkez Tesisleri
Tatil köyü kompleksinin temel gereksinmelerini karşılayacak, idari, yönetimsel, ticari, sosyal, eğitsel, dinsel ve kültürel üniteler ile eğlence tesisleridir. Bu ünitelerin kompleks içindeki konumları, fonksiyonları gereği, fiziki mekan içinde birbirleriyle entegre olacak şekilde planlanmıştır. Bu merkez, fonksiyonu gereği kompleks içi hizmetleri karşılarken, yakın çevre yerleşik alan ve merkezleriyle ilişkiler kuracaktır. Bu nedenle merkezin bu hizmeti karşılaması için bu tür birimleri de olacaktır. Bunları;

• Tatil köyü merkezinin devamlı canlı kalmasını sağlama,
• Bir işletme olarak ekonomik fayda sağlama,
• Amacı sosyal turizm olan tatil köyü içinde hem turizm işletmesi hem de sosyal ilişkiler açısından eğitsel bir yanı olması,
• Tatil köyünün dış turizme açılmasında, geçiş unsuru ve köyün tanıtımında yardımcı bir işletme olacaktır.

Merkez tesisleri içinde yer alan sosyo-kültürel eğitsel üniteler, tatil yapanların denize girme, güneşlenme, beslenme ve uyku süreleri dışındaki zamanlarını değerlendirmeleri amacıyla programlanmış hizmetler olacaktır. Bu mekanlar, çocuk yuvaları, yaz okulu, çocukları temel eğitime hazırlayıcı uğraşlar, resim, el işleri, çamur, film, vs. gibidir. Bir kitaplık ve müzik salonu gibi faaliyetlere olanak veren kapalı ve açık mekanlardır. Spor, çocuk bahçeleri, yeşil alanlar, tatil köyü yerleşme alanı içindeki doğal ve yeşil alanlar hariç, diğer yeşil alanların aktif yeşil alanlar olarak değerlendirilmeleri planlama temel ilkeleri içindedir. Kıyı kesimi ile, konaklama ünitelerinin geri planında gerçekleştirilecek spor alanlarının nitelikleri ve ölçüleri yerleşme planına bağlı olarak değerlendirilecektir.

Kıyı Kullanışı
Kıyının maksimum yararlanmayı sağlayacak nitelik ve ölçüde kullanışa açılması temel ilkedir. Bu nedenle deniz tesisleri gibi teknik hizmetlerin ve ortak kullanış mahalleri (lokanta, gazino, vs.) dışında, kıyı üzerinde özellikle konaklamaya yönelik hiçbir kullanış kıyı mekanı üzerinde planlanmamalıdır.

Kıyı gezi yolu (promenad) kıyının devamı olan üzerinde hareket edilen, küçük gereksinimleri karşılayan (gölgelikler, oturmalar, kiosklar, vs.) ve kıyı boyunca lineer olarak uzanan, tatil köyü kompleksinin en cazip mekanlarından biridir. Küçük bir marina ve merkez tesisleri mekanıyla bütünleşen kıyı gezi yolu, merkezin denize açıldığı kesimde, tatil köyünün ana meydanını oluşturur. Burası yerleşmenin en önemli karşılaşma mekanıdır. (core)

Ulaşım
Tatil köyünün çevreyle ilişkisini sağlayan yol, bir veya iki kanaldan komplekse ulaşır. Bu yol, tesis girişinde bir düğüm noktasından merkez tesisleri ile konaklama ünitelerine servis vermek üzere ayrılır. Tüm üniteler geri plandan gelen taşıt yolları ile beslenirler. Bu taşıt yolları belli kesimlerde gereksinimleri karşılayacak ölçüde otoparklar ile sonuçlanır.

Genel ulaşım prensibi olarak, taşıt yolları ile yaya yolları kesinlikle ayrıdır. Zorunlu durumların dışında taşıt yollarının yaya akslarını kesmesi önlenmelidir. Gerekli her türlü servis hizmetleri için taşıtlar her konuta ulaşım sağlayabildiği gibi, genelde taşıtların konutlara en uzak mesafesi 50-75 m’dir. Ekte verilen 1/2000 ölçekli tatil köyü yerleşme şemalarından bir örnek üzerinde hazırlanmış yerleşme planı eskizinde, değinilen konulara açıklık getirilmektedir.